Zeytin ve zeytinyağı son dönemde hareketli bir gündeme sahip. Gıda enflasyonuna alıştığımız ve arttığı bu günlerde zeytin ve yağ fiyatlarını pek umursamıyor gibi görünsek de çokça şikayet edeceğimiz günler ufukta. İklim değişiklikleri dünyadaki zeytin veriminin düşmesine neden olurken, Türkiye gözünü çevirdi ve bugün Fatih Altaylı dün aldığı ihracat yasağı kararıyla konuya değinmeden geçemedi.
Ticaret Bakanlığı dün (1 Ağustos 2023) prestijiyle “dökme” ve “fıçı” zeytinyağının ihracatını yasaklamıştı.
Yasak kararının ihracatçılara sözlü olarak duyurulduğu belirtilirken, Ticaret Bakanlığı yetkililerinin sabah saatlerinde Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçı Birlikleri’ni arayarak dökme ve toptan zeytinyağı ihracatının başlayacağını duyurduğu belirtildi. 1 Ağustos-31 Ekim tarihleri arasında varil yasaklandı. İhracat beyannamesi düzenlenmemesi gerektiği ve resmi yazının ardından geleceği belirtildi.
Ticaret Bakanlığı günün ilerleyen saatlerinde bir basın açıklaması yaptı.
Bakanlık yaptığı açıklamada, bu koşullar altında yeniden bir değerlendirme yaparak, “Dökme ve fıçı zeytinyağı ihracatının, artan dış talep ve dünya fiyatları nedeniyle önemli ölçüde artan zeytinyağı ihracatının, düşen zeytinyağından kaynaklandığı olumsuz etkisi” ifadelerine yer verildi. Dünyadaki verimin, iç tüketici fiyatlarına yansıması” bir sonraki zeytinyağı hasat döneminin başlangıcıdır. 1 Kasım 2023 tarihine kadar dökme veya varil zeytinyağı ihracatına yönelik ek tedbirlerin devreye alındığı belirtildi.
İspanya ve İtalya’nın bu ülkelerin avantajını kaybetmemek adına Türkiye’ye yönelerek taleplerinin artması nedeniyle yükselen fiyatların da ihracat yasağında etkili olduğu ileri sürüldü.
Uluslararası Zeytin Kurulu’nun (UZK) verdiği bilgiye göre, Avrupa’da yaşanan kuraklık nedeniyle 2022/2023 döneminde başta İspanya ve İtalya olmak üzere dünyada zeytinyağı üretimi yüzde 20 azaldı. Ekonomim’de tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım. Türkiye’de üretim yüzde 62 arttı.
Açıklamada, “Dünya zeytinyağı üretimindeki azalmaya paralel olarak dünya zeytinyağı fiyatları da yükselmekte olup, 2023 yılı Haziran ayı itibarıyla üretici/borsa fiyatları Türkiye’de yüzde 102, İspanya’da yüzde 84, İtalya’da yüzde 58’dir. ve Yunanistan geçen yılın aynı dönemine göre.” yüzde 72 arttı.
İhracatımızın bir önceki dönemin aynı dönemine göre İspanya’ya 21 kat, İtalya’ya 44 kat arttığı vurgulandı.
Son 3 yılda 3 kez ve bir kez ihracat getirildiği hatırlatılırken, bundan 22 yıl önce Dış Ticaret Müsteşarlığı’nın 25 Aralık 2001’de aldığı kararla 31 Ekim’e kadar dökme zeytinyağı ihracatı yasaklanmıştı, 2002, 2021’de yasaklandı. Son olarak Tarım ve Orman Bakanlığı’nın talebi üzerine gıda arz güvenliğini sağlamak için Mart 2022’de yasak getirildi. Bu yasak 7 Temmuz 2022’de kaldırıldı.
Daha yakın bir tarihte (19 Temmuz 2023), dökme ve varil zeytinyağı ihracatında litre başına 20 kuruş fon kesintisi getirildi.
Zeytinyağı ihracatına getirilen yasak ihracatçıları şok ederken, ani kararla hem pazarın hem de itibarın kaybolduğunu söylediler.
Fatih Altaylı konuya değinmeden geçemezdi. Konuyla ilgili internet sitesinde yazdığını Twitter’dan duyuran Altaylı, “Zeytin ağacını kesin, zeytinin ihracatını yasaklayın” başlıklı bir bölüm yayınladı.
Altaylı, geçmiş yıllardaki zeytinlik yasalarına da değinerek, ‘Türkiye yönetilmiyor dediğimde karşı çıktığımı sanıyorsunuz. ‘Hayır efendim’ dedi, ‘karşı değilim. Doğruyu söylüyorum” diye ekledi.
‘Benim haklılığımın örneklerini her gün görüyoruz’ diyen ünlü gazeteci, ihracat yasağı konusunda da uyarılarda bulunarak, daha önceki başvuruların da onaylanmadığını belirterek, ‘O kadar ki ihracatçı zarar gördüğü için karşı tarafa tazminat ödemek zorunda kalabilir. taahhütlerini yerine getiremedi’.
Altaylı, yasağın gerekçesinin de “Cumhurbaşkanı’nın Tarım Kredi Kooperatifleri mağazalarında gördüğü ve ucuz olduğunu düşündüğü zeytinyağı etiketi” olduğunu da belirtti.
Altaylı, “Fiyatı gören Cumhurbaşkanı sinirlenince fiyatları düşürmek için ihracatı yasakladılar” diyen Altaylı, çok temel bir ekonomi bilgisine sahip olduğunu haber olarak yeterli olduğunu belirtti:
‘Fiyatın arz-talep dengesinden oluştuğunu sonunda öğrenmiş olmalılar’,
Son 3 yıldır zeytinliklere yönelik saldırıları hatırlatan Altaylı, ‘Neredeyse hain değiliz, dış güçlerin adamı değiliz’ dedi.
Türkiye’de bu yılki hasat için beklentiler yüksek değil.
Ekonomim’de Ali Şahin’in haberine göre kuraklık, Bursa’nın en önemli ürün kalemlerinden biri olan zeytin için de tehlike oluşturdu.
Zeytinde geçen yılki yüksek verimin bu yıl beklenmediği belirtilirken, bu yıl rekoltenin iri zeytin olarak piyasaya dönmesinin beklendiği ancak bu durumun zeytinyağını da olumsuz etkileyeceği belirtildi. Fiyat:% s.
Ali Ekber Yıldırım’ın ihracat yasağı paylaşımı bu şekilde olurken,
Zeytin konusu sosyal medyada yoğun yorumlara neden oldu.
Zeytin ihracına ve yasaklanmasına herkes farklı bir gözle yaklaşırken,
Petrol fiyatlarında beklenen artış
Birçok fiyata etki edeceği bilinirken,
İhracatçı için de sıkıntılı olan bu durum,
Nasıl düzenleneceğini merak ediyor.
Sistematik olmayan ve kısa vadeli tahminlerle şekillenen tarım politikalarında sizce bir sorun var mı?
Yorumlarda buluşalım.
